شایسته‌گزینی، مدیریت استعداد، جانشین‌پروری، توسعه‌ی فردی! مفاهیمی که رواج روزافزون یافته‌اند، اما تحقق‌شان دشوار می‌نماید و نیازمند شناختی درست و واقع‌بینانه از وضعیت موجودِ نیروهای سازمان است.
چگونه می‌توان به چنین شناختی دست یافت؟ اگر لازم باشد ویژگیهای افراد و گروه‌های فعال در سازمان را بررسی و ارزیابی کنیم، چه‌طور این کار را پیش ببریم که جنبه‌ی بازپرسی و انتقاد به خود نگیرد؟ یا سبب نشود که هراس از تعدیل به جانِ نیروهای سازمان بیفتد؟ و یا از آن طرف، ارزیابی‌ها به‌ورطه‌ی چند آزمون سطحی روان‌شناسی و شخصیت‌شناسی درنغلتد؟
پاسخ «کانون ارزیابی و توسعه» است. در این کانونها از شبیه‌سازی‌های رفتاری برای شناخت ویژگیهای بالفعل و توان‌مندی‌های فردی بالقوه استفاده می‌شود؛ به این ترتیب که، داوطلبان هم به‌صورت فردی و هم در جمع و به‌منزله‌ی عضو یک گروه مورد مشاهده قرار می‌گیرند و مصادیق بارز رفتاریِ آن‌ها در حوزه‌ی عمومی، تخصصی و شغلی‌شان با نمونه‌ی شاخص و برتر مقایسه می‌شود.
«شناخت» ظرفیت‌های فردی و «پذیرش» قوت‌ها و ویژگیهای بهبودپذیر گام مقدماتی بلندی است. این شناخت در مرحله‌ی «ارزیابی» صورت می‌گیرد و، متناسب با آن، می‌توان بهینه‌ترین برنامه‌ها و آموزش‌ها را با احتمال بالای موفقیت همراه کرد. این توان‌مندسازی در مرحله‌ی «توسعه» با انواع ابزارهای یادگیری محقق می‌شود.
اجرای کانون به زبان ساده
کانون ارزیابی یک دوره‌ی کوتاه آزمایشگاهی است؛ برنامه‌ای است یک تا سه‌روزه، که طی آن گروه‌هایی ۴، 6، ۸ یا 10 نفره از داوطلبان (مدیران، کارکنان، ثبت‌نام‌شدگان استخدام و یا متقاضیان تأیید صلاحیت) تشکیل می‌شود. افراد و این گروه‌ها در معرض شیوه‌ها و ابزارهای گوناگون ارزیابی قرار می‌گیرند. بر مبنای عملکرد فرد در بخش‌های مختلف این برنامه، گزارشی در مورد شایستگی‌ها، توان‌مندی‌ها، ویژگیهای روان‌شناختی و الزامات عملکرد موفق تدوین می‌شود.
ویژگیهای کلیدی کانون ارزیابی
از ویژگیهای کانون ارزیابی استفاده از تمرین‌های شبیه‌سازی است که افراد با مسائل واقعی مواجه شوند. لازم است تیمی از ارزیابان حرفه‌ای، در موقعیت‌های مختلف و با روش‌های متنوع، عملکرد هر فرد را بررسی کنند تا سوگیری‌ها و خطاهای ارزیابی به کم‌ترین حد برسد. بهره‌گیری از ابزارهای متنوعِ تحلیلی و تکنیک‌های پیشرفته و تازه‌توسعه‌یافته‌ای که متناسب با شرایط فرهنگی و بومی کشور باشند به ارزیابی دقیق‌تر کمک می‌کند و اعتبار روش بالا می‌رود. آن‌چه اهمیت دارد استفاده از این ابزار برای توسعه، توان‌مندسازی و استعدادیابی است.
مزیت‌های کانون ارزیابی
- ابزاری است که به خودشناسی افراد کمک می‌کند؛
- افراد با دیدگاه‌های متفاوت و چندجانبه از رفتارها و قابلیت‌هاشان آشنا می‌شوند؛
- فرصت کم‌نظیری برای بروز قابلیت‌های بالقوه و پنهان افراد است که شناسایی‌شان در محیط‌های کاری و بدون مشاهده‌گری ممکن نیست؛
- گزارش بازخورد مدرکی است قابل استناد برای معرفی توان‌مندی‌های فرد به دیگران؛
- روزهای کانون خود تجربه‌ای مفید برای توان‌مندسازی است؛
- به‌کمک نتایج کانون و گزارش‌های بازخورد، برنامه‌‌های آموزشی و پرورشی و توسعه‌ای به‌صورت فردی تهیه می‌شود و امکان هدایت و پرورش فرد را فراهم می‌کند؛
- برنامه‌ی توسعه‌ی فردی، که با تعامل مشترک با فرد (و بسته‌به شرایط، با مدیر) فراهم می‌شود، کارراهه‌ی شغلی مناسبی است؛
ما چگونه شما را راهنمایی می‌کنیم (فرآیند کانون)
نخستین گام: طراحی برنامه‌ی کانون ارزیابی
- تعریف و مدل‌سازی رفتارها و شایستگی‌هایی که برای موفقیت افراد در حرفه و شغل و در برآوردنِ آرزوهاشان مهم و کلیدی هستند؛
- طراحی تمرین‌های مختلف مناسب شایستگی‌های موردنظر که افراد، به‌صورت گروهی یا فردی، در آن‌ها حضور می‌یابند.
دومین گام: اجرای کانون ارزیابی
- بررسی رفتار هرکدام از افراد در هر یک از تمرین‌ها، زیر نظر چند ارزیاب حرفه‌ای؛
- تبادل اطلاعات و گفت‌وگوهای ارزیابان (Washup)، و برآیند مجموعه‌ی مشاهدات ارزیابان از عملکرد ایشان، و شناخت نهایی.
سومین گام: ارائه‌ی نتیجه‌ی کانون ارزیابی
- ارائه‌ی گواهی‌نامه‌یاعتباربخشی شایستگی‌های فردی و مدیریتی؛
- ارائه‌ی گزارش بازخورد فردی؛ شامل توصیف، نتیجه‌ی آزمون‌ها، تحلیل‌ها از ویژگیهای فرد و توصیههای توسعه و ارتقای هر شایستگی؛
- ارائه‌ی گزارش‌های کلی و عمومی برای سازمان و مدیر متقاضی.
** صدالبته که گزارش بازخورد فردی کاملاً محرمانه است و صرفاً برای شخص داوطلب ارسال خواهد شد.
چهارمین گام: برنامه‌ی توسعه‌ی فردی و آکادمی‌های توسعه‌ی حرفه‌ای
- ارائه‌ی برنامه‌ی توسعه‌ی فردی (IDP)؛
- تعریف برنامه‌‌های توسعه‌ایِ هم‌آهنگ، متناسب با شرایط فرد و شایستگی موردنظر از جمله: شبیه‌سازی، ایفای نقش، یادگیری تعاملی.
مزایای استفاده از خدمت کانون ارزیابی و توسعه‌ی سازمان مدیریت صنعتی
- اولین سازمان توسعه‌دهنده و بومی‌سازِ کانون ارزیابی در کشور؛
- تیم گسترده‌ای از ارزیابان حرفه‌ای تأیید‌صلاحیت‌شده و مستقل؛
- آموزش‌های مستمر تخصصی و تجربی برای ارزیابان و تیم اجرایی کانون ارزیابی و توسعه‌ی سازمان؛
- تجارب منحصربه‌فرد در حوزه‌ی طراحی و اجرای کانون ارزیابی و توسعه در بیش از 70 سازمان و کانون ارزیابی اختصاصی و عمومی؛
- وجود بانک درس‌آموخته‌های متنوع حاصل از انواع کانون‌های ارزیابی برگزارشده طی زمان؛
- طراحی مدل شایستگی بومی، اختصاصی و ویژه متناسب با نیاز؛
- مجهز به انواع ابزارها و موردکاوی‌های بومی‌شده و متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی کشور؛
- مجهز به انواع ابزارهای روان‌شناختی به‌صورت آزمون‌های استاندارد اینترنتی.
- تهیه‌ی گزارش‌های بازخورد تحلیلی مؤثر و حاوی اقلام ارزش‌مند و تأثیرگذار؛
- ارائه‌ی بازخورد حضوری به داوطلبان و کمک به انتقال و درک اقلام اطلاعاتی گزارش؛
- همکاری با مراکز حرفه‌ای وتخصصی بین‌المللی در حوزه‌ی توسعه‌ی دانش و ابزارهای کانون ارزیابی و مدیریت منابع‌انسانی.
تجربه‌ی کانون ارزیابی در محیط سازمان
ما فضایی را فراهم کرده‌ایم تا فرصت کافی و منصفانه برای شکوفایی و بروز توانایی‌ها واستعدادهای افراد مهیا شود.
متخصصان ما در کانون ارزیابی و توسعه ابتدا شایستگی‌های مورد ارزیابی و مصادیق رفتاری را تعریف و انواع ابزارهای متناسب برای ارزیابی را انتخاب می‌کنند. با بهره‌گرفتن از شبیه‌سازی‌های رفتاری و طراحی ابزارهای متنوع (جانبی و اصلی) این مصادیق در افراد مشاهده و ارزیابی می‌شوند. فضای امن ارزیابی برای داوطلبان طراحی شده و شرایط واقعی آماده شده است و تلاش می‌شود کانون به‌صورت تجربه‌ای لذت‌بخش، صمیمی و آموزنده برای داوطلبان و متقاضیان اجرا شود. ابزار عقلانی کانون ارزیابی «قضاوت» است که باید حرفه‌ای صورت گیرد و از تعصب و سوگیری به دور باشد. پس، ارزیابان مستقل و حرفه‌ای ما در طول اجرای فرآیند کانون، مطابق با استانداردها و ابزارهای کالیبره‌شده، فرد را ارزیابی می‌کنند. نتیجه‌ی این همه تلاش ارائه‌ی گزارش‌هایی قابل اتکا، تحلیلی، منصفانه و صریح در مورد ویژگی‌ها، توان‌مندی‌ها و شرایط روان‌شناختی فرد است ــ که در تعامل با فرد و با در نظر داشتن خواسته‌های او تهیه می‌شود. این گزارش مسیر راه رشد، توسعه‌ی فردی و پیشرفت حرفه‌ای و مدیریتی او را تعیین می‌کند. لازم به توضیح است که راه توسعه‌ی فردی و شایستگی‌های او در راستای ویژگیهای درونی است از جمله: خصایص شخصیتی، انگیزه‌ها، علایق، ارزش‌ها، و نگرش‌های فردی.
